امام سجاد(ع) در حدیثی فرمود:

عصر روز عرفه و ظهر روز دهم که حاجیان در منا حضور دارند، خدای سبحان به فرشتگان مباهات می‌کند و می‌فرماید: «اینان بندگان من هستند که از راه‌های دور و نزدیک با مشکلات بسیار به اینجا آمده و بسیاری از لذت‌ها را بر خود حرام کرده و بر شن‌های بیابان‌های عرفات و منا خوابیده‌اند و این‌گونه با چهره‌های غبارآلود، در پیشگاه من اظهار ناتوانی و خواری می‌کنند. اینک به شما اجازه دادم تا آنان را ببینید. آنگاه فرشتگان حق به اذن خداوند بر دل‌ها و اسرار نهان آنها آگاه می‌شوند.[2]

از امام صادق(ع) سؤال شد:

عرفات را چرا عرفات نامیده‌اند؟

حضرت فرمود: «جبرئیل، حضرت ابراهیم را روز عرفه به این مکان آورد، چون ظهر فرا رسید، جبرئیل گفت: ای ابراهیم! به گناه خود اعتراف کن و مناسکت را بیاموز! چون جبرئیل گفت اعتراف کن! این سرزمین عرفات نامیده شد».[3]

پیامبر اکرم(ص) می‌فرماید:

«خداوند در هیچ روزی به اندازه روز عرفه، بندگان خود را از آتش جهنم آزاد نمی‌کند».[4]
«در میان گناهان، گناهانی است که جز در عرفات بخشیده نمی‌شود».[5]
«هنگامی که مردم در عرفات وقوف می‌کنند و حاجت‌های خود را با گریه و زاری درخواست می‌کنند، خداوند نزد فرشتگان به این مردم افتخار می‌کند و به فرشتگان خطاب می‌کند: آیا نمی‌بینید که بندگان من از راه‌های دور و غبارآلود به‌سوی من آمده‌اند و مالشان را در راه من خرج کرده‌اند و بدن‌ها را خسته کرده‌اند؟ به عزت و جلالم سوگند! گناهکارانشان را به نیکوکارانشان می‌بخشم و آنها را از گناه پاک می‌کنم، مانند روزی که از مادر متولد شده‌اند».[6]
«آنگاه که در عرفات وقوف کنى، چنانچه گناهانت به تعداد شن‌های شنزار یا ستارگان آسمان یا قطره‌های باران باشد، خداوند آنها را خواهد بخشید».[7]

نقل است از رسول خدا(ص) پرسیدند:‌

چه کسی از اهل عرفات، گناهش از همه بزرگ‌تر است؟ حضرت فرمود: «کسی که عرفات را درک کرده باشد و گمان کند خداوند او را نیامرزیده است».[8]

گدایی در روز عرفه:

امام سجاد(ع) در روز عرفه صدای نیازمندی را شنید که گدایی می‌کرد. به او فرمود:«وای بر تو! آیا در مثل چنین روزی از غیر خدا درخواست می‌کنى، درحالی‌که در این روز برای بچه‌هایی که در شکم مادران هستند، امید سعادت و خوشبختی می‌رود».[9]

امام باقر(ع) فرمود:

«هیچ‌کس (چه نیکوکار و چه بدکار) در عرفات وقوف نمی‌کند، مگر اینکه خداوند دعایش را مستجاب می‌کند».[10]

امام صادق(ع) فرمودند :

کسى که در عرفات روز عرفه را درک نکرد ، ولى آن را کنار قبر مطهّر امام حسین(ع) درک نماید ، عرفه از او فوت نشده است ، و خداوند متعال ابتداء کسانى را که در کنار قبر امام حسین(ع) هستند مورد نظر و التفات قرار داده ، بعد به اهل عرفات نظر نموده و با ایشان انس می گیرد. 

(کامل الزیارات ، ابن قولویه ، صفحه 566)

پی نوشت ها:

[1]. اصول کافى، ج 4، ص 224.
[2]. همان، ج 96، ص 259.
[3]. همان، ج 74، ص 402.
[4]. جبل الرحمة، جدای از کوه‌های اطراف خود، در سرزمین عرفات قرار دارد. رسول اکرم(ص) برتخته سنگی از این کوه ایستاد و خطبه معروف عرفات را ایراد کرد. همچنین، سالار شهیدان امام حسین(ع) دعای بلند روز عرفه را در دامنه این کوه خواند.
[5]. نک: مفاتیح الجنان، اعمال روز عرفه.
[6]. آیت‌الله جوادی آملى، صهبای حج، ص 415.
[7]. کافى، ج 4، ص 316؛ علل الشرایع، ج 2، ص 436.
[8]. سنن الکبرى، ج 5، ص 192.
[9]. جعفریات، ج 114، ص 415.
[10]. تنبیه الغافلین، ص 489.