به گزارش شبستان: حضرت آیت الله حسین نوری همدانی در پیامی خطاب به مدیران کل و معاونان فرهنگی ادارات تبلیغات اسلامی و راهیاران شهرستانی بنیاد هدایت حاضر در نشست ملی «کوثر هدایت سلام الله علیها» اسلام را دینی تمدن ساز دانست و بر نقش محوری مسجد در ایجاد تمدن اسلامی تأکید کرد. متن کامل این پیام به شرح ذیل است:

بسم الله الرحمن الرحیم

الحمد لله رب العالمین والصلاة و السلام على سیدنا و نبینا أبی القاسم المصطفى محمد و على أهل بیته الطیبین

الطاهرین سیما بقیة الله فی الأرضین.

با سلام و تحیت به آن مجمع محترم که با حضور علماء و فضلاء و فرهیختگان تشکیل گردیده است.

وَمَنْ أَظْلَمُ مِمَّنْ مَنَعَ مَسَاجِدَ اللَّهِ أَنْ یُذْکَرَ فِیهَا اسْمُهُ وَسَعَى فِی خَرَابِهَا أُولَئِکَ مَا کَانَ لَهُمْ أَنْ یَدْخُلُوهَا إِلَّا خَائِفِینَ  لَهُمْ فِی الدُّنْیَا خِزْیٌ وَلَهُمْ فِی الْآخِرَةِ عَذَابٌ عَظِیمٌ ( بقره، ۱۱۴)

هر جامعه ای نیازمند پیشرفت و تحول می باشد و اصولا جامعه تحول خواه به پیشرفت دست پیدا خواهد کرد و اغلب جوامع پیشرفته، تحول را بر اساس فرهنگ مردم خود آغاز می کنند. در این میان دین را از عوامل و عناصر تمدن به شمارمی آورند و این از آن جهت است که دین تأثیر غیر قابل انکاری در جوامع بشری دارد.

در دوران معاصر ما نیز این موضوع مورد توجه است و در ساختار اجتماعی همچنان جایگاه دین از موقعیت خاصی برخوردار است و امروز باید دقت کرد نقش دین در ایجاد و تداوم تمدن بشری نقش اساسی است و در بین ادیان، دین اسلام از پویایی خاصی برخوردار است و در دوران های مختلف تاریخی توانست اثرگذار باشد، به تعبیر دیگر دین اسلام یک دین تمدن سازاست دینی که توسعه فرهنگی و سیاسی و اقتصادی را اهمیت می دهد.

در حال حاضر و عصر معاصر ما نیز در شکل گیری ساختارهای نوین اجتماعی، دین همچنان حضور مؤثر و پررنگ دارد یکی از این نمادهای اثر گذار مساجد است، مسجد از آغاز اسلام به عنوان مهمترین مرکز برای تمدن سازی محسوب می شود. امروز مسجد همان نقش و اهمیت را می تواند داشته باشد همانطور که در گذشته محل گردهمایی ها و تجمعات دینی و سیاسی بود؛ امروز نیز باید با برجستگی بیشتری نمود پیدا کند. مسجد هیچگاه و در هیچ زمانی از تاریخ فقط به عنوان یک مکان مقدس برای اعمال عبادی و فردی محسوب نمی شود، بلکه مسجد تجلی یک فرهنگ و تفکر اسلامی بود.

از ظاهر مسجد و بهره مندی از معماری اسلامی گرفته تا درون آن اجتماع عبادی و سیاسی و فرهنگی و اقتصادی و قضائی، همه و همه از موارد کاربری این مکان مقدس است و در واقع مسجدی که حضرت امیر علیه السلام با این ویژگی او را معرفی می کند.

در روایتی از امیرالمومنین علیه السلام آمده است که فرمودند: «وَ کَانَ أَمِیرُ اَلْمُؤْمِنِینَ عَلَیْهِ اَلسَّلاَمُ یَقُولُ: مَنِ اِخْتَلَفَ إِلَى اَلْمَسَاجِدِ أَصَابَ إِحْدَى اَلثَّمَانِ أَخاً مُسْتَفَاداً فِی اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ أَوْ عِلْماً مُسْتَطْرَفاً أَوْ آیَةً مُحْکَمَةً أَوْ رَحْمَةً مُنْتَظَرَةً أَوْ کَلِمَةً تَرُدُّهُ عَنْ رَدًى أَوْ یَسْمَعُ کَلِمَةً تَدُلُّهُ عَلَى هُدًى أَوْ یَتْرُکُ ذَنْباً خَشْیَةً أَوْ حَیَاءً » (وسائل الشیعه، ج۳، ص480)

بر این اساس نقش مساجد در ایجاد تمدن اسلامی یک نقش محوری است و این محوریت، زمانی تجلی پیدا می کند که دارای یک امام شایسته باشد، در واقع تمدن اسلام بر پایه معارف دینی و بهره مندی از مباحث فقهی و اصولی و دستاورد حدیثی و بیان اهل بیت علیه الاسلام است که شکل می گیرد و برای ترغیب مردم به این موضوع با بیان شایسته و متکی بر عقلانیت امام یک مسجد، محل بسیار مهم و اثر گذار است.

در کشور ما نقش اثرگذار مسجد و یک امام شایسته کاملا در تجربه تاریخی ما مشخص است، یکی از عوامل موفقیت پیروزی انقلاب اسلامی محور قرار دادن مساجد بود و هر مسجدی که امام بصیر و عالم عامل داشت محور بود و محل تربیت افراد آگاه و مطلع و در بعد از پیروزی انقلاب در دوران دفاع مقدس نقش مسجد بی بدیل بود و همچنین در تربیت نیروهای انقلابی برای پذیرش مسئولیت های نظام اسلامی مؤثر بوده است و لازم است نقش اولیه مساجد در دوران ابتدای اسلام و همچنین زمان انقلاب و دوران دفاع مقدس زنده شود و مساجد با محوریت امام جماعت در رسیدگی به امور فرهنگی و اجتماعی و اقتصادی مردم فعال شود. در جریان اخیر بیماری کرونا دیدیم که بعضی از مساجد بسیار در کمک رسانی به مردم و اقشار نیازمند مؤثر بوده اند.

مسجد و امام جماعت در طراز انقلاب باید علاوه بر اعمال واجب و مستحب عبادی، بصیرت افزایی، دشمن شناسی معرفی ثمرات این انقلاب و زنده نگهداشتن یاد و خاطره شهداء و عملی کردن مسیره امام (راحل) را در نظر داشته باشند و خود را در کنار مردم قرار دهد و مسجد را محور تمام فعالیت ها معرفی کند و شرایط را برای کارهای مختلف فراهم آورد و محلی برای حضور اقشار مردم خصوصا جوانان و بانوان باشد.

امروز ائمه محترم جماعت با بهرمندی از نظرات امام راحل و رهبری معظم انقلاب خصوصاً آشنایی صحیفه نور و دفتر تبیان می توانند مفید باشند.

در پایان لازم می دانم از همه دست اندرکاران این برنامه خصوصاً سازمان محترم تبلیغات اسلامی تشکر نمایم و توفیق همگان را از خداوند متعال خواستارم.

حسین نوری همدانی 

1400/10/29