دومین جلسه کمیته فقهی شورای علمی پژوهشی دفتر مطالعات، پژوهش ها و ارتباطات حوزوی مرکز رسیدگی به امور مساجد در تاریخ 1400/2/8 با حضور اساتید وفضلای حوزه علمیه برگزار شد.

اعضای جلسه حجج اسلام   : نیازی، ظهیری، فلاح زاده، رحمانی، توانا، رضوی ، سمودی، نیکبخت

موضوع جلسه :  برسی احکام فقهی رقبات و موقوفات عام مساجد

بخشی از موضوعات مطرح شده در جلسه کمیته فقهی

حجت الاسلام فلاح زاده: 

رقبات و موقوفات مسجد 4 حالت دارد

1-موقوفه خاص و مصرف برای همان مسجد معین شده است.

2-موقوفه خاص و مصرف برای عام است و مقید مسجد خاصی نشده است

3-موقوفه عامه برای مصرف همان مسجد (مثلا عبارت صرف نمازگزاران شود.)

4-موقوفه عامه غیر مختص به همان مسجد

استعلامی از سازمان اوقاف گرفته شده که 700 نوع وقف در آن بیان شده است.[...]

حجت الاسلام  ظهیری :

یک: آن‌چه وقف شده بر مسجد، حسینیه، بقاع متبرکه و مدارس علمیه تا زمانی که مورد نیاز خود آن‌جا هست به اتفاق همه، هیچ چیزی را از آن‌جا نمی‌شود به هیچ‌جا تغییر داد، حتی خود واقف هم اگر بخواهد بیاید این کار را بکند او هم نمی‌تواند. پس این مطلب اول، این مورد وفاق همه است.

دو: این‌که اگر آن چیزهایی که در آن‌جا وقف شده، تملیک شده، اختصاص داده شده، اموری است، اموالی است که این امول در آن‌جا به‌کار نمی‌آید و مازاد بر نیاز است، این چیزی که مازاد بر نیاز است دو قسم است یا اثاث و ابزار است یا درآمد است. به اتفاق همه‌ی مراجع عظام اگر ابزاری، وسائلی در مسجدی، حسینیه‌ای و امامزاده‌ای در آن‌جا مصرف فعلی نداشت و نیاز هم نداشت به اتفاق همه فروش این جایز نیست به‌طورکلی و باید این ابزار را منتقل کرد به هم جنس آن‌جا که مسجد است یا حسینیه یا بقاع متبرکه است، الاقرب فالاقرب باید استفاده کرد، این هم مورد وفاق است.

مسأله‌ی سوم این است که آن اموال و اثاثیه‌هایی که در این‌جا مورد نیاز نیست و در جای دیگر هم کاربردی ندارد ولو به‌خاطر این‌که این از وسایل قدیمی است، جنس‌های سفالی‌جاتی است که الان کسی حاضر نیست توی این غذا بخورد و نظیر این‌ها [...]

حجت الاسلام رحمانی:

باید بفهمیم و بفهمانیم که آیا مسجد اصلاً تولیت‌بردار هست یا نیست؟ یعنی این هم باید کاملاً منقح بشود. واقف و متولّی حاکم هست بر این موقوفات و رقبات و مسجد یا نه؟

من در همین رابطه یک نکته‌ای را بگویم، ببینید من یک مقدار فکر کردم یک مقدار مطالعه کردم به این نتیجه رسیدم که اگر شما بخواهید یک چیزی گیرتان بیاید که کاربردی باشد، ما بخواهیم برویم سراغ کتاب‌های فقهی، مرحوم حضرت امام در تحریر مطرح کردند مراجع دیگر هم مطرح کردند. شاید نسبت به آن موقوفات عامی که هیچ اختصاصی به مسجدی ندارد مثل همان عنوان فی سبیل الله یک مقدار دست شماها باز باشد [...]

حالا آن موارد استثناء است؛ یک راه که برای شما باز است و آن حکم حکومتیِ ولیّ‌ فقیه است که قدر متیقن از مورد ولایت عبارت است از موقوفات؛ موقوفات قدر متیقن ولایت است.[...]

آلبوم تصاویر جلسه کمیته فقهی را اینجا مشاهده نمایید.