چالش هاى موجود در مساجد جهان اسلام و ایران اسلامى
الف: چالش هاى موجود در مساجد جهان اسلام:
1 ـ مساجد که در صدر اسلام نماد وحدت مسلمین بود، امروز در جهان اسلام از این نقش اساسى دور مانده اند؛
2 ـ مساجد که در صدر اسلام به عنوان پایگاه اصلى حکومت اسلامى مرتبط با مردم بود، ولى امروز در برخى کشورها به صورت ابزارى در دست قدرتمندان قرار گرفته است و استقلال آنها مخدوش گردیده است؛
3 ـ تقلیل کارکردهاى مختلف آموزشى، سیاسى، نظامى و مدیریتى نسبت به کارکرد عبادى؛
4 ـ راه یافتن پاره اى از مشکلات مدیریتى و اقتصادى در آن.
ب: چالش هاى موجود در مساجد ایران:
سرزمین شهیدپرور ایران با وجود 57635 مسجد که داراى 000/000/36 میلیون مترمربع زمین و هفده میلیون متر زیربنا در بهترین مکان ها و شهر و روستا از یک شبکه گسترده و منظم معنوى برخوردار است و منابع انسانى مرتبط با آن سرمایه هاى ملى و عظیم کشور محسوب مى گردد؛ ولى با کمال تأسف چون با موانع و مشکلات ذیل مواجه است، نقش و کارکرد و جایگاه مناسب خود را نیافته است:
1 ـ وجود تشکیلات موازى و ناهماهنگ در مدیریت مسجد؛
2 ـ عدم بذل توجه در برنامه ریزى هاى بلندمدت توسعه، به امور مساجد و عدم تخصیص بودجه لازم براى آن؛
3 ـ فقدان استراتژى و سیاستگذارى کلان در امور مختلف مساجد در برنامه کلان توسعه؛
4 ـ فقدان آموزش هاى روزآمد براى کارگزاران مساجد؛
5 ـ فقدان برنامه ریزى هاى جذاب هماهنگ و متناسب با نیازهاى اقشار مختلف جامعه؛
6 ـ عدم طراحى الگوى مناسب معمارى براى ساخت مساجد.
راهکارهاى توسعه وتعمیق جایگاه ونقش آفرینى واقعى مساجد
1 ـ ادغام تشکیلات موازى در مرکز رسیدگى به امور مساجد که به فرمان مقام معظم رهبرى تأسیس شده است و هماهنگ نمودن کلیه فعالیت ها مرتبط با مسجد با آن.
2 ـ تعیین استراتژى و سیاست کلان در برنامه سوم و چهارم توسعه و اختصاص بودجه لازم و کافى.
3 ـ اهتمام دولت و تشویق و ترغیب عمومى براى احداث، نوسازى و بهسازى مساجد و مجهز ساختن آن به تجهیزات روزآمد و حمایت از مساجد مناطق محروم.
4 ـ تلاش در جهت وضع قوانین لازم براى حمایت هاى حقوقى و اجتماعى از مساجد.
5 ـ جذب و بهره مندى از نیرو و امکانات قابل استفاده در محدوده مسجد.
6 ـ اقدامات لازم براى بازنشسته نمودن خادمان از کار افتاده و تلاش براى به کار گرفتن خادمان جوان و مناسب در جهت پاکیزگى و نظافت مساجد.
7 ـ سیاستگذارى و برنامه ریزى کلان فرهنگى متناسب با نیازهاى اقشار مختلف جامعه بر محوریت آموزش قرائت، ترجمه و تفسیر قرآن در مساجد.
8 ـ فضاسازى لازم براى جذب هرچه بیشتر همه اقشار نسل جوان به مساجد در جهت مقابله با تهاجم فرهنگى.
9 ـ تأسیس دانشگاه مسجد و ارایه آموزش هاى روزآمد به کارگزاران مسجد.
10 ـ تداوم برپایى همایش ها و جشنواره هاى بین المللى، کشورى، استانى و شهرستانى براى تبیین، احیا و ارتقاى جایگاه مساجد در جهان اسلام.
11 ـ ایجاد پژوهشکده مسجد و انجام مداوم پژوهش هاى بنیادى و کاربردى براى احیاء و روزآمد نمودن مساجد.
12 ـ هدایت و ساماندهى ساخت و تجهیز مسجد براساس نیاز مناطق مختلف.
13 ـ تشکیل شوراى عالى مهندسى مساجد و طراحى الگوى مناسب معمارى و ساماندهى و نظارت بر کم وکیفیت بنا و تجهیزات
مساجد.
14 ـ بهره گیرى از تکنولوژى ارتباطات و مبادله اطلاعات و برنامه ها و تجربیات با مساجد سراسر جهان و جوامع دیگر اسلامى در جهت اعتلاى هرچه بیشتر نقش و جایگاه مسجد در جهان.